مبحث کنترل زمان برای دانشجویان، محصلان و پشت کنکوری‌ها از جمله مباحث مهم در مدیریت زمان است. تقریبا امروزه وسیع ترین قشری که در حال مبارزه و مسابقه با زمان هستند، گروهی هستند که لازم است در مدت زمان کمی، مطالب زیادی بیاموزند.
بهترین راه غلبه بر زمان در امر تحصیل، درست یاد گرفتن است. چرا که با کم کاری، دریافت ناقص اطلاعات و یادگیری نیمه کاره، ناچار خواهید شد راه رفته را از اول طی کنید. بنابراین برای درست یادگرفتن نکات زیر را مدنظر قرار دهید:
اضطراب را از خود دور کنید.
اضطراب، بزرگترین مانع یادگیری است. هنگامی که نگران هستید، امکان ندارد بتوانید روی موضوعی تمرکز کنید. یاد گرفتن بدن تمرکز امکان پذیر نیست. عوامل زیادی در ایجاد اضطراب دخالت دارند. عواملی نظیر: رقابت فشرده کنکور، حجم زیاد دروس، ترس از قبول نشدن و رفتن به سربازی و ….
بهتر است هنگام درس خواندن به هیچ یک از این عوامل فکر نکنید و تمام توان و حواس خود را بر روی صفحه ای که مشغول مطالعه آن هستید، متمرکز کنید.
برای مبارزه با اضطراب، محیطی را که در آن درس می‌خوانید، مرتب کنید. شلوغی و بی نظمی باعث نگرانی و افزایش اضطراب می‌گردد. تا آنجا که میتوانید از سر و صدا دور باشید. به موسیقی گوش ندهید. چراغ سقفی را خاموش کنید و از چراغ مطالعه استفاده کنید، زیرا باعث می‌شود فقط آن چه را که مطالعه می‌کنید ببینید. تا جایی که میتوانید تزئینات اتاق مطالعه خود را کم کنید تا حواستان پرت نشود.
بدن خود را آرام کنید.
قبل از شروع به مطالعه، یک صندلی راحت پیدا کنید و روی آن بنشینید. چشمانتان را ببندید و چند نفس عمیق بکشید. سپس از انگشتان پا شروع کنید. ابتدا آن‌ها را منقبض کرده تا ۱۰ بشمارید و آنگاه رها کنید. کمی صبر کنید تا آرامش وجودتان را فرا گیرد. سپس مچ پاها، ساق‌ها، زانوان، ران‌ها، کمر، شکم و… تا صورت را آرام سازید. این کار ۱۰ دقیقه وقت شما را می‌گیرد، ولی ذهن و بدنتان را برای یادگیری آماده می‌کند. بعد از این که صورت را منقبض کرده و رها کردید، فورا از جایتان بلند نشوید. با چشمان بسته بنشینید و چند نفس عمیق بکشید. سپس کم کم چشمانتان را باز کرده و مطالعه را آغاز کنید.
سایر عوامل موثر
در هنگام مطالعه چیزی نخورید، چرا که هم وقت شما را می‌گیرد و هم تمرکزتان را مختل می‌کند. از مصرف زیاد چای خودداری کرده و به هیچ عنوان نیکوتین مصرف نکنید.
سعی کنید در در حین مطالعه راه نروید و دراز نکشید، بهترین راه برای مطالعه این است که بنشینید و اگر میتوانید از یک میز تحریر استفاده کنید. قوز نکنید، چرا که باعث کمردرد می‌شود و شما را از مطالعه باز می‌دارد.
برنامه‌ریزی کنید.
در مدیریت زمان، برنامه‌ریزی مهم ترین عامل است. فهرستی از مطالبی را که باید بخوانید تهیه کرده و مشخص کنید برای هر کدام به چند ساعت مطالعه دارید. این فهرست را همیشه مد نظر داشته باشید و سعی کنید کاملا بر اساس آن عمل کنید. زمان‌های استراحت و غذا خوردن خود را نیز در آن مشخص کنید.
اگر بتوانید چند روز مطابق برنامه کار کنید بعد از مدتی برای شما عادت می‌شود و بدون زحمت زیاد به طور ناخودآگاه بر اساس آن عمل می‌کنید.
اولویت‌ها را مشخص کنید.
مشخص کنید که کدام درس‌ها از بقیه مهم تر هستند و در این مقطع زمانی خاص باید بیشتر آن‌ها را مطالعه کنید. این تعیین اولویت می‌تواند بر اساس ضریب کنکور، سختی آن درس، تعداد صفحات زیاد آن یا هر چیز دیگری باشد. این دروس را مشخص کنید و مبارزه با آن‌ها را در اولویت قرار دهید. بعد از تعیین اولویت‌ها درصد بندی کنید ، تا زمان مناسب برای مطالعه هر درس را به دست آورید.
چگونه برنامه‌ریزی کنید.
تجربه ثابت کرده است صبح‌ها میزان یادگیری افراد به طور چشمگیری بالاتر است. ساعات درس خواندن قبل از نهار را ۳۰/۱ تعیین کنید و بعد از نهار را ۱۰/۱ در نظر بگیرید. بعد از پایان هر زمان مشخص شده، یک ربع استراحت کنید. به هیچ عنوان از این زمان‌های استراحت چشم پوشی نکنید و از این درس به درس بعدی نپرید. دروس مهم تر را صبح‌ها مطالعه کنید. از خوردن غذاهای حجیم و چرب خودداری کنید، چرا که احساس سنگینی و خواب به دنبال دارد.
اطلاعات خود را کامل کنید.
برای شروع مطالعه یک درس ابتدا مطمئن شوید که تمام کتاب‌ها و جزوات لازم را در اختیار دارید و هیچ مبحثی از آن درس نیست که دسترسی به مطالب آن را نداشته باشید. بنابراین مقدمات را آماده کنید و ببینید که آیا تمام فصل‌ها و مطالب مربوط به درس را در اختیار دارید یا خیر. اگر ندارید ابتدا آن‌ها را فراهم کنید سپس مطالعه را آغاز کنید.
هدف را مشخص کنید.
برای مطالعه خود، هدف تعیین کنید. به عنوان مثال: در پایان این فصل باید بتوانم به این تعداد پرسش پاسخ دهم یا این قسمت را با سرعت بیشتری جواب دهم. یکی از اهداف عمده مطالعه می‌تواند مرتبط ساختن مطالب دروس باشد.
منبع: ۱۲ گام تا مدیریت زمان